Đôi dòng về tác giả F Scott Fitzgerald

Đôi dòng về tác giả F. Scott Fitzgerald

Francis Scott Key Fitzgerald (1896-1940) là tác giả vĩ đại nhất, xuất sắc nhất nền văn học Mỹ. Ông sinh trong một gia đình Ai len công giáo, tên ông, Francis Scott Key, được đặt theo tên một người họ hàng rất nổi tiếng, người viết lời bài quốc ca nước Mỹ, The Star Spangled Banner.

Năm 1913, ông vào đại học Princeton, sắp tốt nghiệp thì bỏ học đăng lính, tham gia Thế chiến thứ nhất. Thởi gian này ông viết cuốn tiểu thuyết đầu tiên, The Side of Paradise, bán rất chạy. Ông nổi tiếng và giàu có. Lập gia đình với Zelda Sayre, đi du lịch châu Âu, sống một thời gian ở Pháp, như một trào lưu của giới thượng lưu Mỹ thời ấy. Ông quen và trở thành bạn thân với Hemingway ở Paris. Ông cùng Hemingway thuộc thế hệ bỏ đi (the Lost Generation). Và hầu như mọi tác phẩm của ông đều phản ảnh tư tưởng chủ đạo của thế hệ này.

Năm 1925, ông viết The Great Gatsby, thất bại thê thảm. Mỉa mai thay, sau thế chiến thứ hai, người ta đua nhau tìm đọc tác phẩm này. Năm 2007, tạp chí Time mời các nhà văn danh tiếng trên thế giới bầu chọn mười tác phẩm văn học xuất sắc nhất cuả mọi thời, cuốn The Great Gatsby nằm trong số đó. ( Có lẽ Truyện Kiều của thi hào Nguyễn Du cũng có số phận tương tợ).

Khi đang viết dở dang The Last Tycoon thì ông qua đời.

Các tiếu thuyết chính gồm: The Side of Paradise, The Tender Is Night, The Great Gatsby, The Last Tycoon và chừng 150 truyện ngắn, trong số đó Winter Dreams được dịch giới thiệu ở đây được xem là hay nhất.

Hemingway nói về ông như sau:

Tài năng ông tự nhiên như đám bụi dưới cánh bướm bay. Có khi ông cũng không hiểu gì hơn con bướm, ông cũng chẳng biết khi nào nó chấp chới, khi nào nó rã tan. Đến khi ông ý thức được đôi cánh rã, ý thức được cấu trúc của nó thì ông mới học được cách nghĩ và không còn bay được nữa vì tình yêu cánh bay đã mất và ông chỉ nhớ được khi không còn nỗ lực.

His talent was as natural as the pattern that was made by the dust on a butterfly's wings. At one time he understood it no more than the butterfly did and he did not know when it was brushed or marred. Later he became conscious of his damaged wings and of their construction and he learned to think and could not fly any more because the love of flight was gone and he could only remember when it had been effortless.

Bút pháp của hai người trái ngược nhau, Hemingway giản phác, Fitzgerald đầy chất thơ thấm đẫm men say ( But whereas Hemingway's style is quite sparse, Fitzgerald's style is known for its lush lyricism).

Nội dung và nhân vật của họ cũng trái ngược nhau. Nhân vật của Hemingway tham dự chiến tranh (Farewell to Arms, For Whom the Bell Toll, The Old Man and The Sea), chiến đấu chống thiên nhiên hung dữ. Thì nhân vật của Fitzgerald cố chen vào cõi hào nhoáng, phù phiếm của giới thượng lưu. Ông thất vọng và mỉa mai chua xót chính cái thế giới mà ông cố chen vào ấy. Tất cả các nhân vật trong tiểu thuyết và truyện ngắn của ông đều mang hình ảnh của chính ông, Winter Dreams là bản phác thảo ban đầu những ý tưởng ông sẽ đưa vào The Great Gatsby về sau.

Ông là nhà văn Mỹ có lối viết trau chuốt, rất hoa mỹ. Ông dụng công chọn từ nên văn ông đọc lên như thơ. (Có lẽ về mặt này, Nguyễn Tuân thời tiền chiến và Mai Thảo, nhà văn miền nam trước 75, phần nào đó, giống nhau.)

Đơn cử vài câu nhặt bất chợt:

Without elation, without an interval of moist glory, the cold was gone (Không hân hoan, không gián đoạn niềm vinh quang ẩm ướt, cái lạnh đã qua rồi.)

That old penny's worth of happiness he had spent for this bushel of content ( Cái giá của hạnh phúc chỉ đáng một đồng xu cũ nát, anh đã tiêu đi để mua lấy cả khối sầu này)

It was sturdy to accentuate her slightness--as if to show what a breeze could be generated by a butterfly's wing. (Cái mạnh mẽ của nó điểm xuyết cho vẻ mảnh mai của cô --như thể để chứng tỏ rằng một cánh bướm phất phơ cũng tạo thành ngọn gió.)

The gates were closed, the sun was gone down, and there was no beauty but the gray beauty of steel that withstands all time. Even the grief he could have borne was left behind in the country of illusion, of youth, of the richness of life, where his winter dreams had flourished. (Cánh cổng đã đóng, vầng ô đã lặn và không còn nhan sắc nào nữa nhưng vẻ đẹp của ánh thép biếc là còn tồn tại mãi với thời gian. Cả nỗi u hoài trĩu nặng trong anh cũng bỏ lại sau lưng trong xứ sở của ảo mộng, của tuổi trẻ vàng son, của cuộc đời phong phú, nơi mà những giấc mơ mùa đông của anh đã nẩy ra mầm sống.)

Winter Dreams xuất bản lần đầu trên tạp chí Metropolitan tháng 12.1922, thường được chọn trong các hợp tuyển văn học, là tác phẩm hay nhất diễn tả những chua xót, những mất mát của ảo vọng tuổi trẻ (The story, frequently anthologized, is regarded as one of Fitzgerald's finest works "for poignantly portraying the loss of youthful illusions.").

Fitzgerald 1921

Judy Jones in "Winter Dreams", as drawn by illustrator Arthur William Brown in 1922

Tháng 4.2021

NTH

GIẤC MƠ MÙA ĐÔNG

( Nguyên tác “WINTER DREAMS” của F. Scott Fitgerald, 1896-1940)

Vài chú bé nhặt banh nghèo đói và tội lỗi sống trong những căn nhà một buồng với một con bò gầy còm vì lao lực ở sân trước, nhưng cha Dexter Green có một cửa hiệu tạp hóa hạng nhì ở vùng Gấu Đen _ hạng nhất là “The Hub”, được giới giàu tiền lắm bạc ở Sherry Island bảo trợ _ và Dexter Green chỉ nhặt banh để kiếm tiền túi.

Mùa thu khi ngày trở nên xám xịt và khô khốc, thì mùa đông dài ở Minnesota sập xuống như nắp hộp màu trắng, đôi giày trượt tuyết của Dexter di chuyển trên lớp tuyết che lấp mất những con lạch của sân gôn. Vào những lúc ấy, miền đất này gây cho nó cảm giác buồn mênh mông _ cảm giác làm nó khó chịu vì những khúc quanh co hẳn là nằm trong vẻ hoang vu áp đặt, chí có lũ chim sẻ tả tơi lai vãng suốt mùa đông dài. Đất trời cũng ảm đạm theo, vì trên những đụn cát đặt banh, nơi mà hàng cờ tươi vui bay phất phới trong mùa hạ thì bây giờ chỉ còn là những hố cát cô liêu sâu tới gối phủ trong băng giá. Khi nó băng qua những ngọn đồi, gió thổi lạnh như nỗi khốn khổ và nếu mặt trời đi vắng nó bước lang thang mắt liếc nhìn ánh sáng chói lọi ngút ngàn và khô cứng.

Vào tháng tư, mùa đông chấm dứt đột ngột, tuyết tan đổ vào hồ Gấu Đen hiếm khi chờ đợi những tay chơi gôn đến sớm để thách thức thời tiết bằng những trái banh đen đỏ. Không hân hoan, không gián đoạn niềm vinh quang ẩm ướt, cái lạnh đã qua rồi.

Dexter biết có cái gì u sầu ở mùa xuân phương bắc này cũng như nó biết rằng có cái gì rực rỡ trong mùa thu. Mùa thu làm nó xiết chặt tay, run rẩy và lầm bầm những câu xuẩn ngốc, bất ngờ và nhanh nhẹn hoa chân múa tay ra lệnh cho khán giả và đội quân tưởng tượng. Tháng mười tràn lên trong lòng nó niềm hy vọng mà tháng mười một đẩy lên thành một khúc khải hoàn ngay ngất và cứ thế những ấn tượng bừng sáng trôi nhanh của mùa hạ đã sẵn sàng cho nó tận hưởng. Nó trở thành nhà vô địch môn đánh gôn và đánh bại cả ông T.A. Hendrich trong một trận đấu diệu kỳ mà những ngóc ngách trong trí tưởng tượng của nó đã từng chơi trận này cả trăm lần, một trận đấu mà mỗi tình tiết nó đã thay đổi không mệt mỏi _ có khi nó thắng dễ dàng đến nực cười, có khi nó lên tay một cách kỳ lạ dù đang thua. Rồi nữa, bước từ chiếc xe Pierce-Arrow xuống cứ như ông Mortimer Jones, nó lạnh lùng đi vào hành lang Câu lạc bộ Golf Sherry Island _ hay có thể, vây quanh là đám đông cuồng nhiệt, nó biểu diễn một cú nhảy tưởng tượng tử cầu nhảy của Câu lạc bộ... Giữa những người đang há hốc miệng ra chiêm ngưỡng nó là ông Mortimer Jones.

Và ngày nọ đã đến khi mà ông Jones _ chính ông chứ không phải hồn ma ông ấy _ lên tới chỗ Dexter, mắt đẫm lệ bảo rằng Dexter là _ chú bé nhặt banh giỏi nhất trong Câu lạc bộ, và không, nó nhất quyết không bỏ đi nếu ông Jones cũng tỏ ra xứng đáng, bởi vì mỗi một thằng bé nhặt banh khác trong Câu lạc bộ đều phải mất một trái banh vào lỗ cho nó _ thường xuyên.

“ Không, thưa ông”, Dexter cương quyết nói “ tôi không muốn nhặt banh nữa.” Rồi ngưng một lát, “Tôi cũng già rồi”

“ Cậu chưa quá mười bốn. Quái quỷ gì mà sáng nay cậu cương quyết muốn bỏ? Cậu đã hứa là tuần tới cậu sẽ sang dự trận tranh cúp tiểu bang với tôi mà.”

“ Nhất định là tôi già quá rồi.”

Dexter trao tay này qua tay kia cái huy hiệu đẳng cấp của nó, sưu tập những đồng tiền thuộc phần nó do ông sếp đám nhặt banh trao cho và đi bộ về nhà đến làng Gấu Đen.

“ Thằng bé nhặt banh_ giỏi nhất ta từng thấy.” Ông Mortimer Jones la lên sau một cốc rượu buổi trưa hôm đó. “Không bao giờ bỏ mất một trái banh ! Có ý chí ! Thông minh ! Lặng lẽ ! Chân thật ! Đáng phục !”

Cô gái nhỏ dự phần vào câu chuyện này năm ấy mười một tuổi_ xấu xí một cách xinh đẹp như những cô bé sẵn sàng trở thành định mệnh sau một vài năm trở nên đáng yêu không tả nổi và đem lại kết cục đau thương cho bao nhiêu gã đàn ông. Tia lửa ấy, tất nhiên là có thể cảm nhận được. Nhìn chung có cái vẻ phản đạo ở nét hằn khóe môi khi cô cười và ở _ xin Chúa cứu giúp chúng con _ cả đôi mắt đa tình của cô. Sinh lực đã toát ra từ sớm ở những người đàn bà như thế. Giờ thì điều đó đã rất hiển nhiên, sáng lên trong thân thể mảnh dẻ của cô như một biểu hiện của nồng nàn.

Cô ra sân sớm lúc chín giờ với cô bảo mẫu mặt đồ trắng mang theo một túi cũng màu trắng có năm cây gậy đánh gôn. Khi Dexter vừa chợt thấy cô, cô đang đứng bên cạnh nhà của lũ trẻ nhặt banh, trông như đang bệnh và cố che dấu điều này bằng cách gợi chuyện với cô bảo mẫu, câu chuyện rõ ràng là mất tự nhiên tô điểm bằng những nét nhăn nhúm và hoảng hốt.

“ Hẳn rồi, đây là một ngày đẹp, Hilda.” Dexter nghe cô nói, Khóa môi trễ xuống, cô mỉm cười và len lén nhìn quanh, trong một thoáng ánh mắt cô trao đổi với Dexter.

Rồi với cô bảo mẫu:

“ Này, sáng nay tôi đoán chừng không có quá nhiều người, phải không ?”

Lại nụ cười _ sáng ngời, ồn ào một cách giả tạo _ mê hồn.

“ Tôi cũng không biết ta định làm gì bây giờ,” cô bảo mẫu vừa nói vừa nhìn mông lung.

“ Ồ, xong rồi. Tôi sẽ quyết định.”

Dexter đứng sững, miệng hơi hé ra. Nó biết rằng nếu nó bước tới một bước nữa, ánh mắt nó sẽ gặp ánh mắt cô _ nếu bước lùi ra sau, nét mặt cô sẽ khuất đi hẳn. Trong giây lát, nó không nhận ra cô trẻ đến thế nào. Bây giờ nó mới nhớ ra, nó đã gặp cô nhiều lần vào năm trước _ khi cô mặc quần áo chơi gôn.

Bỗng nhiên không cố ý, nó phá lên cười, tiếng cười ngắn và đột ngột, rồi hoảng với chính mình, nó quay người và bước ra xa.

“ Nhóc !”

Dexter ngừng lại.

“ Nhóc ...”

Không phải là câu hỏi mà nó chờ đợi _ không những thế nó còn bị xúc phạm vì tiếng cười ngô nghê, phi lý ấy, mà ấn tượng về nó ít nhất cũng một tá đàn ông mang theo đến tuổi trung niên.

“ Này nhóc, có biết ông thầy dạy đánh gôn ở đâu không ?”

“ Sáng nay ông ấy chưa đến đây.”

“Ồ!” Điều này làm cô sửng sốt mất một lúc.

Cô co hết chân phải rồi chân trái.

“ Chúng tôi muốn có một chú bé nhặt banh”, cô bảo mẫu nói, “ Bà Mortimer Jones bảo chúng tôi đến đây chơi gôn, chúng tôi không biết làm thế nào nếu không có chú bé nhặt banh.”

Đến đây cô ngừng lại vì cái nhìn đe đọa của cô Jones, tiếp liền đó là một nụ cười.

“ Ở đây không có thằng nhặt banh nào khác ngoại trừ tôi.” Dexter nói với cô bảo mẫu, “ và tôi đến phiên phải ở đây khi nào ông sếp lũ nhặt banh có mặt.”

“ À,”

Cô Jones và người tùy tùng rút lui và cách Dexter một khoảng vừa đủ họ trò chuyện sôi nổi rồi cô Jones kết thúc bằng cách vớ lấy cây gậy và đập mạnh xuống đất. Để cho hả hơn cô lại nhấc lên và định quật banh vào cô bảo mẫu thì cô này chụp được và vặn nó rơi ra khỏi tay cô.

“ Thằng quỷ già ti tiện !” Cô Jones giận dữ gào lên.

Lại cãi cọ. Thấy các tình tiết của vở hài kịch này, Dexter nhiều lần muốn bật cười nhưng đều nén lại được. Nó không thể nào không nghĩ một cách vô lý rằng cô bé này đã được minh oan sau khi đánh đập người bảo mẫu.

Tình thế được giải quyết nhờ sự xuất hiện bất ngờ của ông sếp đám nhặt banh và cô bảo mẫu cáo giác ngay với ông ta.

“ Cô Jones muốn tìm một cậu bé nhặt banh, chú nhóc này bảo cậu ta không đi được.”

“ Ông McKenna nói tôi phải chờ ở đây tới khi nào ông ấy đến.” Dexter nhanh nhẹn trả lời.

“ Thế thì ông ấy ở đây rồi.” Cô Jones cười tươi với ông sếp đám nhặt banh. Rồi cô buông túi xách xuống và vừa õng ẹo vừa vênh váo đi đến đụn cát đầu tiên.

“ Sao ?” Sếp đám nhặt banh quay sang Dexter. “ Mày đứng như thằng nộm làm gì đấy ? Đi cầm gậy cho tiểu thư đi.”

“ Tôi nghĩ rằng hôm nay tôi không làm việc đâu.”

“ Mày không _”

“ Tôi nghĩ rằng tôi sẽ thôi việc.”

Tầm mức lớn lao của quyết định làm nó sợ hãi. Nó là thằng bé nhặt banh được ưa thích nhất và 30 đô la nó lãnh trong mùa hè không phải ở đâu cũng kiếm được quanh khu vực hồ này. Nhưng nó đã bị một cú sốc tình cảm quá mạnh và tâm trạng rối bời của nó cần có chỗ giải thoát ngay.

Cả điều này cũng không đơn giản. Để cho trường hợp ấy trở thành thông lệ trong tương lai, Dexter đã vô tình kể lại bằng những giấc mơ mùa đông của nó.

Bây giờ, tất nhiên bản chất và tính cách hợp thời của những giấc mơ mùa đông này đã thay đổi, nhưng hình thức của nó vẫn tồn tại. Chúng thuyết phục Dexter sau nhiều năm sau đi học một khóa kinh doanh ở Đại học tiểu bang _ cha anh giờ đã giàu rồi, sẽ chịu học phí cho anh _ nhằm cái ưu điểm nhất thời hơn là ghi danh theo một trường Đại học cổ xưa và danh tiếng hơn ở miền Đông, vì nơi đây anh sẽ lại bối rối với túi rỗng không. Nhưng đừng có ấn tượng này, vì những giấc mơ mùa đông của anh có liên quan trước hết tới những suy tư về giới giàu có, và có cái gì đó hết sức thượng lưu ở chàng trai này. Anh không muốn kết bè với những vật và người lấp lánh _ anh chỉ thích những gì tự nó sáng lấp lánh thôi. Anh thường vươn đến những gì tốt đẹp nhất mà không biết tại sao anh cần nó _ đôi khi anh đi tới chỗ báng bổ những phủ nhận và cấm đoán bí ẩn mà cuộc sống đã khoan thứ. Chính là một trong những điều phủ nhận ấy và không phải nghề nghiệp của anh xét như một tổng thể mà câu chuyện này sẽ kể lại.

Anh làm ra tiền. Cái này cũng hơi ngạc nhiên. Sau khi tốt nghiệp Đại học, anh vào thành phố, nơi mà hồ Gấu Đen lôi kéo được các nhà bảo trợ giàu có. Anh chỉ mới hai mươi ba tuổi và chưa tròn hai năm mà đã có người thích nói : “ Ra dáng một anh chàng rồi đấy !” Trong khi lũ con nhà giàu đang tạm thời bán rong cổ phiếu hay đầu tư di sản hoặc nuốt một cách khó nhọc cả hai tá tập “ Luận văn thương mại của George Washington” thì Dexter vay được 1.000 đôla nhờ mảnh bằng Đại học cùng cái miệng đáng tin cậy của anh và mua một cổ phần trong một tiệm giặt ủi.

Đó là một tiệm giặt ủi nhỏ khi anh bắt đầu nắm lấy nó, nhưng Dexter đã nghiên cứu tường tận làm thế nào mà người Anh giặt được những đôi vớ chơi gôn bằng len mịn mà không làm co rút và trong vòng một năm anh đã cung cấp được hàng cho giới chơi môn thể thao này. Quý ông thì cứ nằng nặc vớ và áo gilet của họ là phải đưa đến tiệm giặt ủi của anh cũng như họ nằng nặc đòi chú bé nhặt banh phải đi kiếm cho ra banh cho họ. Một thời gian ngắn sau đó, anh lại làm cho phu nhân của quý ông phải nấn ná lại tiệm anh _ và điều hành năm chi nhánh khác nhau trong thành phố. Trước năm 27 tuổi, anh đã là chủ của cả một chuỗi những cửa hiệu giặt ủi lớn nhất trong khu vực của anh ở thành phố này. Rồi anh bán hết và đi lên Nữu Ước. Nhưng một phần câu chuyện của anh liên quan đến chúng ta lùi trở lại những tháng ngày khi anh tạo dựng thành công lớn nhất đời anh.

Năm anh 23 tuổi, ông Hart, một trong những người tóc hoa râm ưa nói câu “ Ra dáng một anh chàng rồi đấy” _ tặng anh tấm thiệp mời dự tiếc cuối tuần ở Câu lạc bộ gôn Sherry Island. Và thế là có một ngày anh ký tên mình vào sổ và trưa hôm đó chơi một trận banh bốn tay với ông Hart, ông Sandwood và ông T. A. Hendrich. Anh thấy không cần thiết phải nhắc rằng anh đã từng xách túi cho ông Hart trên cùng một con đường này, anh biết từng cái bẫy, từng khe rãnh chỉ trong một chớp mắt _ nhưng anh thấy mình đang liếc nhìn bốn chú bé nhặt banh đang lẽo đẽo theo sau, cố tìm gặp một ánh mắt hay một cử chỉ nào giúp anh nhớ lại chính mình, giúp anh thu hẹp bớt khoảng cách giữa quá khứ và hiện tại.

Đó là một ngày kỳ lạ, những ấn tượng quen thuộc lướt nhanh và đột ngột quất những nhát mãnh liệt vào hồn. Phút trước anh có cảm giác như kẻ xâm phạm, phút sau, anh lại cảm thấy mình như là bề trên của ông T. A.Hendrich, một tay chơi gôn khó chịu và không hằn là sành sõi.

Rồi vì một trái banh ông Hart ở gần bãi cỏ thứ mười lăm, một việc quan trọng đã xảy ra. Trong khi đang đi tìm trên lớp cỏ khô cững trên khu đất gồ ghề thì nghe có tiếng kêu rất rõ ràng “ Coi chừng phía trước !” từ phía sau ngọn đồi ở sau lưng họ. Tất cả ngừng tìm kiếm vừa quay lại thì một trái banh mới cáu bỗng nhiên bay cúp ngang đồi đập vào bụng ông T.A. Hendrich.

“ Mẹc !” Ông Hendrich la lên, “ phải tống mụ điên này ra khỏi sân, thật quá sức rồi.”

Một cái đầu và một giọng nói cùng ló ra trên đồi.

“ Chúng tôi đi qua có phiền các ông không ?”

“ Cô đập vào bụng tôi rồi đây này !” Ông Hendrich giận dữ la lên

“ Tôi ư !” Cô gái tiến lại gần đám đàn ông. “ Tôi xin lỗi. Tôi đã kêu “ phía trước coi chừng” rồi kia mà.”

Ánh mắt cô vô tình đậu lại trên từng người một, rồi lướt qua con lạch tìm trái banh.

“ Tôi đã đập banh trên tảng đất này sao ?”

Không thể nói câu hỏi này là khôn ngoan hay tinh quái. Trong giây lát hẳn là cô cũng đi, vì bạn cô đã lên tới đồi rồi, cô gọi vui vẻ:

“ Tôi đây này ! Tôi sẽ lên bãi cỏ nếu đập trúng banh đây.”

Trong khi cô lấy thế đập một cú nhẹ, Dexter nhìn cô chăm chú. Cô mặc váy màu xanh, viền trắng ở cổ và vai làm nổi nước da rám nắng. Tính khoa trương, vẻ gầy ốm, những cái làm đôi mắt đa tình và khoé môi trễ của cô trở nên ngốc nghếch năm mười một tuổi, giờ đã biến mất. Cô đẹp một cách quyến rũ. Sắc hồng ửng trên gò má cô như một bức họa _ nó không phải là sắc tươi nhưng nồng ấm và thay đổi như đang cơn sốt, mờ nhạt như bất cứ lúc nào nó cũng có thể thoát đi và biến mất. Sắc màu này và trạng thái động ở khoé miệng cô gây ấn tượng biến đổi không ngừng, đời sống đầy ắp, sinh lực dồi dào _ Chỉ cân bằng một phần nhờ đôi mắt mang vẻ nhục cảm u sầu.

Cô vung vẩy cây gậy một cách nóng nảy và không chủ ý, đẩy trái banh vào hố cát ở đầu bên kia bãi cỏ. Mỉm nụ cười giả dối và vô tình “ Cám ơn !” Cô bỏ đi ngay sau đó.

“ Cô nàng Judy Jones thật là !” Ông Hendrich nhận xét thế khi họ chờ đợi trên mô cát kế cận _ vài phút sau đó _ cô sẽ chơi tiếp ở phía trên. “ Cái cô nàng cần là bắt nằm úp xuống, phát cho mấy cái vào mông rồi gả phứt cho gã Đại úy kỵ binh già khọm nào đó.”

“ Chúa tôi! Nàng mới đẹp làm sao!” Ông Senwood, người mới trên ba mươi, thốt.

“ Đẹp làm sao!” Ông Hendrich la lên khinh miệt. “ Trông như thể cô ả lúc nào cũng thèm được hôn! Dán con mắt bò tổ chảng ấy lên từng con bê trên phố !”

Cũng đáng ngờ lắm nếu như ông Hendrich ám chỉ đến bản năng làm mẹ. “ Nếu cô nàng cố gắng cô sẽ chơi gôn rất giỏi,” ông Senwood nói. “ Cô ta không có sức.” Ông Hendrich nói một cách nghiêm trang. “ Nàng có khuôn mặt đẹp,” ông Senwood nói.

“ Tốt hơn nên cám ơn Chúa cô ta đã không quất trái banh đi nhanh hơn,” ông Hart vừa nói nói vừa nháy mắt với Dexter.

Xế trưa hôm ấy, mặt trời lặn xuống cùng với một cơn lốc xoáy dữ dội những màu vàng lẫn lộn sắc xanh và tím để lại một đêm mùa hạ miền Tây khô khan xạt xào tiếng lá… Dexter ngồi ngắm từ hàng hiên của Câu lạc bộ, ngắm những lớp sóng vỗ đều đặn trong cơn gió nhẹ, như những lớp mật mía màu bạc dưới ánh trăng mùa gặt. Rồi nàng trăng đưa ngón tay lên môi và hồ biến thành một cái ao trong vắt, xanh nhạt và lặng lẽ. Dexter mặc đồ tắm, bơi ra tận cái mảng xa nhất, ở đó anh nằm duỗi dài để nước đọng trên tấm bạt ẩm ướt của cầu nhảy.

Tiếng một con cá quẫy, một ngôi sao sáng và những ánh đèn lấp lánh quanh hồ. Trong khu bán đảo tối đen, chiếc dương cầm nhà ai đang chơi những bài ca về mùa hạ đã qua và những mùa hạ còn trước mặt và bởi vì tiếng dương cầm trải dài trên mặt nước hình như với Dexter lúc nào cũng đẹp đẽ nên anh nằm thật yên lặng lắng nghe.

Âm điệu dương cầm giây phút ấy trở nên vui tươi và mới mẻ như năm năm trước khi Dexter còn học năm thứ hai. Có lần anh đã nghe những âm điệu như thế trong một cuộc khiêu vũ mà vì không đủ tiền mua vé, anh phải đứng ngoài nghe lỏm vậy. Những âm thanh ấy dục dã trong anh cảm giác ngất ngây và chính với cảm giác ấy giờ đây anh nhận thức được những gì đang xảy ra. Đó là một cảm giác cảm thông sâu lắng, một ý thức mà có lần anh đã hóa thân một cách diệu kỳ với cuộc sống; mọi thứ chung quanh anh đều sáng bừng lên, một niềm mê đắm có thể không bao giờ anh còn biết đến nữa.

Một khối chữ nhật nhợt nhạt đột ngột tách ra khỏi bóng tối, khạc ra những âm thanh vang vọng của một chiếc xuồng máy. Hai đường nước trắng xóa cuốn theo sau nó và gần như ngay tức khắc chiếc xuồng đã ở bên cạnh anh, dìm mất tiếng lanh canh nóng nảy của chiếc dương cầm trong những tia nước vù vù bắn ra. Dexter chống tay nhổm dậy, cảm thấy một cái bóng đứng bên bánh lái với đôi mắt đen thẳm nhìn anh qua cả khoảng hồ dài _ rồi chiếc xuồng lướt đi, quét một vòng tròn rộng không chủ đích tạo thành những tia nước xoáy, xoáy tròn ở giữa hồ.. Và một trong các vòng tròn đều đặn một cách lạ thường này phẳng dần ra quay đầu về chiếc mảng.

“ Ai đó ?” Cô vừa hỏi vừa tắt máy. Giờ thì cô ở gần đến mức Dexter có thể nhìn thấy áo tắm của cô có những mảnh màu hồng.

Mũi xuồng vừa chạm vào mảng làm nó nghiêng đi xô anh ngã vào người cô. Với những mức độ quan tâm khác nhau, họ đã nhận ra nhau.

“ Có phải anh là một trong những người chơi gôn tôi gặp trưa nay không ?” Cô hỏi.

Anh đáp phải.

“ Ra thế. Anh có biết lái xuồng máy không ? Nếu biết tôi nhờ anh lái chiếc này để tôi cưỡi ván lướt theo sau. Tôi là Judy Jones.” Cô đãi anh một nụ cười gượng, và vì cố phải cười, miệng cô méo xệch đi, nó không kỳ khôi, nó vẫn chỉ là vẻ đẹp _ “ Tôi sống trong ngôi nhà trên đảo kia, trong ngôi nhà ấy có một người đàn ông đang chờ tôi. Khi anh ấy lái xe về tới cửa thì tôi lái xe ra bến tàu vì anh ấy nói tôi là người lý tưởng của anh ấy.”

Có một con cá quẫy, một ngôi sao sáng và những ánh đèn lấp lánh quanh hồ. Dexter ngồi cạnh Judy Jones và cô giải thích cho anh cách lái tàu. Rôi cô nhảy xuống nước, bơi đến chiếc ván lướt đang bập bềnh bằng lối bơi sãi quanh co. Ngắm cô bơi mà không có chút cố gắng nào trên mặt như ngắm một cành cây rung động hay một cánh hải âu lượn lờ. Đôi tay cô sạm nắng cử động nhịp nhàng giữa những lượn sóng bạc u tối; khuỷu tay xuất hiện trước, quạt cánh tay về phía sau theo nhịp điệp như nước đổ rồi ra phía ngoài và xuống dưới, mở một con đường về phía trước.

Họ cùng nhảy xuống hồ. Khi quay lại Dexter thấy cô đang quỳ trên phần lái tấm ván lướt úp nghiêng.

“ Nhanh lên” cô gọi, “ nhanh như khi nó đang chạy vậy.”

Nghe lời, anh đè cần lái về phiá trước và tia nước bạc bắn tung lên phần mũi. Khi anh quay một vòng trở lại thì cô gái đang đứng trên tấm ván lướt nhanh, đôi tay dang rộng, mắt ngước nhìn mặt trăng.

“ Lạnh khiếp,” cô la lên, “ anh tên gì ?”

Anh nói tên.

“ Thế à, tại sao anh lại không đến dùng cơm tối mai nhỉ ?”

Trái tim anh bật ngửa như bánh lái của chiếc xuồng và lần thứ hai, tính khí thất thường của cô lại mở một hướng đi mới cho cuộc đời anh.

III

Chiều hôm sau trong khi anh đang chờ cô xuống cầu thang trong căn phòng mùa hạ sâu thẳm mềm mại có lối ngỏ mở ra đón ánh mặt trời, thì Dexter đã làm dài thêm danh sách những gã đàn ông đã từng yêu Judy Jones. Anh biết đó là loại đàn ông nào _ là những kẻ mà khi anh lần đầu bước chân vài Đại học thì họ đi vào từ những ngôi trường lớn với bộ cánh sang trọng và nước da nâu sậm khoẻ mạnh của nắng hè. Anh đã thấy rằng, theo một nghĩa nào đó, anh còn đáng giá hơn những kẻ này _ Anh mới mẻ hơn, khoẻ mạnh hơn. Song anh cũng tự ý thức rằng anh ao ước con cái mình cũng giống như bọn họ và anh chấp nhận chỉ làm một tấm nệm dày và chắc cho chúng mãi mãi nhảy lên.

Khi đến lúc phải mặc quần áo sang trọng, anh biết ai là thợ may giỏi nhất ở đây, và người thợ may giỏi nhất nước Mỹ sẽ may cho anh bộ đồ tối nay, anh đòi hỏi giới hạn đặc biệt dành riêng cho trường Đại học của anh không đếm xỉa đến những trường Đại học khác. Anh công nhận những giá trị đối với anh theo một kiểu cầu kỳ như thế và anh đã chấp nhận nó; anh biết rằng thiếu cẩn trọng trong y phục và thái độ đòi hỏi ở sự tự tin hơn là cẩn thận. Nhưng thiếu cẩn trọng là để cho các con anh. Tên mẹ anh là Krimlich. Bà là người Bohemia tầng lớp nông dân và bà nói tiếng Anh bập bẹ cho đến cuối đời. Con trai bà vẫn phải soạn cho bà những câu mẫu.

Quá bảy giờ Judy Jones mới xuống cầu thang. Cô khoác váy mặc buổi trưa bằng lụa xanh và thoạt đầu anh đã thấy thất vọng vì cô không trang điểm gì thêm. Cảm giác lại càng gia tăng khi sau một câu chào hỏi ngắn ngủi, cô đi lại cửa phòng ăn và gọi : “ Bà cứ dọn bữa đi, Martha”. Anh những tưởng một gia nhân nào đó sẽ báo bữa ăn tối, chắc là một tiệc cốc tai. Thế rồi anh đẩy ý nghỉ này ra sau khi họ ngồi bên nhau trên trường kỷ và cùng nhìn nhau.

“ Bố mẹ không có ở đây.” Cô nói một cách ý tứ.

Anh nhớ lại lần cuối cùng anh gặp cha cô và anh mừng là bố mẹ cô đã không có ở đây tối nay _ họ có thể thắc mắc anh là ai. Anh sinh ở Keeble, một ngôi làng cách Minnesota 50 dặm vè phía bắc và anh luôn coi Keeble như quê nhà mình chứ không phải làng Gấu Đen. Thành phố quê hương cũng là niềm tự hào nếu như chúng có những cảnh quan đáng thưởng thức và là chốn nghỉ chân bên những cái hồ quyến rũ.

Họ nói về trường Đại học của anh, nơi mà cô vẫn thường đến viếng trong hai năm qua và về thành phố lân cận, nơi cung cấp những nhà bảo trợ cho Sherry Island mà cũng là nơi mà Dexter sẽ trở lại ngày hôm sau với những cửa hiệu giặt ủi phát đạt của anh.

Suốt bữa tối, cô chìm vào một tâm trạng u uất gây cho Dexter cảm giác khó chịu. Bất cứ điều giận dỗi nào cô thốt ra bằng giọng khàn khàn cũng làm anh lo lắng. Bất cứ cô cười gì _ cười anh, cười món gan gà hay không gì cả, lại làm anh bối rối, e rằng nụ cười của cô không bắt nguồn từ tấm lòng vui tươi hoặc ngay cả điều khôi hài. Khi khóa miệng tím sẫm của cô trễ xuống, nó không ra nụ cười mà là lời mời gọi nụ hôn.

Thế rồi sau bữa ăn tối, cô dẫn anh ra lối cổng ngõ đón mặt trời đã tối đen và cố ý thay đổi không khí

“ Em khóc một chút anh có thấy sao không ?” cô hỏi.

“ Anh sợ anh làm phiền em,” anh trả lời ngay.

“ Không đâu. Em thích anh. Nhưng em vừa qua một buổi trưa khủng khiếp. Có một người em chú ý, trưa nay anh ấy bảo em giữa thanh thiên bạch nhật rằng anh ấy nghèo xơ nghèo xác. Trước đây có bao giờ anh ấy nói bóng gió đến chuyện ấy đâu. Nghe dung tục quá phải không ?”

“ Có lẽ anh ấy sợ phải nói với em.”

“ Giả sử như thế đi,” cô trả lời, “ Anh ấy đã không mờ đầu đúng lúc. Anh thấy đó, nếu như em nghĩ rằng anh ấy nghèo _ phải, em có điên đâu mà đi vác về những gã đàn ông nghèo kiết xác rôi cưới hết cả bọn. Nhưng trong trường hợp này, em đã không nghĩ về anh ấy như thế, sự quan tâm của em đối với anh ấy chưa đủ mạnh để chịu đựng nổi cơn sốc. Giả như một cô gái lẳng lặng thông báo cho hôn phu của cô rằng cô là một góa phụ _ anh chàng có lẽ không phản đối các bà góa_ nhưng mà_

“ Chúng ta hãy bắt đầu đúng chỗ”, cô tự ngắt ngang một cách đột ngột. “ Thế nhưng anh là ai cái đã ?”

Dexter lưỡng lự một lát. Rồi :

“ Anh không là ai cả,” anh bảo, “ nghề của anh còn là vấn đề của tương lai.

“ Anh nghèo ư ?”

“ Không,” anh thành thật đáp, “ có lẽ anh kiếm được nhiều tiền hơn bất kỳ người đàn ông nào cùng tuổi anh ở miền Tây Bắc này. Anh biết đó là điều khả ố, nhưng em đã khuyên anh nên bắt đầu đúng lúc.”

Một thoáng yên lặng. Rồi cô mỉm cười, khoé môi trễ xuống và một cái lướt nhẹ gần như không nhận thấy đưa cô gần sát anh, nhìn vào mắt anh. Một khối u mọc lên trong cổ Dexter, anh nín thở để chờ cái kinh nghiệm ấy, đối diện với sự hoà hợp không đoán trước được sẽ thành hình một cách bí ẩn từ hai đôi môi. Rồi anh thấy _ cô truyền sự phấn khích của cô sang cho anh, những nụ hôn tràn trề sâu đậm không chỉ là lời hứa hẹn mà còn là sự sung mãn. Chúng làm dâng lên trong lòng anh không phải nỗi khao khát đòi hỏi đổi mới mà là sự tràn ứ đòi hỏi đòi hỏi tràn ứ hơn nữa ... những nụ hôn cũng như lòng bác ái, tạo ra sự ham muốn bằng cách không giữ lại lại gì cả.

Anh không mất quá nhiều thì giờ để quyết định rằng anh cần có Judy Jones, ngay từ khi anh còn là một chú bé kiêu hãnh, đầy tham vọng.

Chuyện bắt đầu là như thế _ và cứ thế tiếp tục, với những sắc độ đậm nhạt khác nhau trên cùng một cung bậc cho tới hồi kết cuộc. Dexter đã để lại một phần con người mình cho cái bản thể ngay thẳng nhất và vô nguyên tắc nhất, cái bản thể mà đã từng đặt mối dây liên hệ. Khi Judy muốn gì là cô theo đuổi cho bằng được bằng đầy đủ áp lực trong vẻ diễm lệ của cô. Không có sự khác biệt về phương pháp, không có mưu tính về vị trí hay dự liệu về kết quả _ có rất ít khuynh hướng tinh thần trong bất kỳ công việc nào của cô, đơn giản là cô chỉ làm đàn ông ý thức được tới mức cao nhất tình yêu thể xác của cô. Khuyết điểm của cô đan lẫn với năng lực dục cảm sẽ vượt qua và minh chứng chúng.

Khi Judy tựa đầu vào vai anh trong đêm đầu tiên ấy, cô thì thào : “ Em không biết có chuyện gì xảy ra trong em. Đêm qua em nghĩ em đã yêu một người và đêm nay em nghĩ em đang yêu anh.” Hình như với anh có một điều gì đẹp đẽ và thơ mộng đã nói ra. Đó là sự mẫn cảm dữ dội mà trong giây phút ấy anh phải kiềm chế và tự chủ. Nhưng một tuần sau, anh buộc phải quan niệm cùng một đặc điểm ấy dưới một ánh sáng khác. Cô bỏ anh vào cái lò nướng của cô trong một bữa picnic buổi tối và sau bữa ăn cô biến mất, cũng trong cái lò nướng với một gã đàn ông khác. Dexter bị khủng hoảng ghê gớm và gần như không thể nào tỏ ra lịch sự với những người khác cùng có mặt. Khi cô đoan chắc với anh rằng cô không hề hôn gã đàn ông kia, anh biết rằng cô đang nói dối _ song le anh cũng lấy làm mừng là cô đã bối rối khi nói dối với anh.

Anh là, như anh đã khám phá ra khi mùa hạ chấm dứt, một trong cả tá đàn ông vây quanh cô, mỗi người có một khoảng thời gian được yêu thương hơn những người khác _ chừng một nửa trong số họ vẫn còn nằm phơi trong nắng với niềm an ủi rằng một chút tình cảm ngẫu nhiên nào đó sẽ tái sinh trở lại. Khi có gã nào tỏ dấu hiệu muốn buông rơi bằng cách kéo dài sự hờ hững, thì cô lại ban cho y một giờ trăng mật ngắn ngủi và y lại phấn khởi bám theo cô trong một năm trường hay hơn thế nữa. Judy tàn phá những kẻ không nơi nương tựa và chiến bại này mà không hề có một chút ác tâm, chỉ có nửa lương tâm là không ý thức được có cái gì tàn nhẫn trong hành động của cô.

Khi có một người đàn ông mới đến thành phố, từng người cũ cứ việc rơi rụng _ hạn sử dụng tự động chấm dứt.

Cái kẻ không nơi nương tựa ấy cứ cố bám víu lấy chút gì thì đó là cái mà cô ban cho hết. Cô không phải là người “chiến thắng” hiểu theo nghĩa động, cô là bằng chứng chống lại sự khôn ngoan, cô cũng là bằng chứng chống lại vẻ kiều diễm; nếu có ai lấy một trong những điều này công kích cô dữ dội thì cô giải quyết ngay vấn đề theo căn bản thể xác, và dưới phép lạ rực rỡ của thân xác cô thì sức mạnh cũng như trí thông minh tuân theo ý cô chứ không theo ý chúng. Cô chỉ vui thích bằng sự thỏa mãn dục vọng và bằng những bài học trực tiếp từ vẻ quyến rũ của cô. Có lẽ do có quá nhiều tình yêu trẻ trung đến thế, có quá nhiều người tình trẻ trung đến thế, cô đã, để tự vệ, nuôi dưỡng chính mình hoàn toàn tự bên trong.

Nối tiếp niềm hoan lạc ban đầu của Dexter là nỗi bồn chồn và bất mãn. Tình trạng ngay ngất không cứu nổi khi tự đánh mất mình ở trong cô còn dễ ru ngủ hơn thuốc bổ. May mắn cho công việc của anh suốt mùa đông ấy là những giây phút mê cuồng nào đó giữa họ đã có sự hấp dẫn lẫn nhau đồng thời và sâu đậm _ tháng tám đầu tiên ấy, chằng hạn _ ba ngày của suốt những buổi chiều dài ở hàng hiên mờ tối nhà cô, của những nụ hôn nhợt nhạt lạ lùng qua những buổi trưa muộn, trong những góc vườn râm mát hay những tấm lưới che chắn cây cối trong vườn, của những buổi sáng khi cô tươi mát như một giấc mơ và e thẹn khi chạm mặt anh giữa vẻ trong trẻo của ngày đang rạng. Có tất cả vẻ đắm đuối của một lời hứa hẹn về việc ấy; được mài sắc bằng sự thừa nhận của anh là không có hứa hẹn gì cả. Trong suốt ba ngày ấy, có một lần đầu tiên anh đã hỏi cô có lấy anh không. Cô nói “ có lẽ một ngày nào ấy, cô nói “ hãy hôn em đi,” cô nói, “ em yêu anh” _ cô nói_ không gì cả.

Ba ngày ấy bị gián đoạn vì một gã người Nữu Ước đến viếng nhà cô trong nửa tháng mười. Dexter đau lòng vì tin đồn họ hứa hôn. Gã là con trai vị chủ tịch một tổ hợp công ty lớn. Nhưng đến hết một tháng lại nghe nói Judy ngáp ngắn ngáp dài. Trong buổi khiêu vũ một đêm nọ cô ngồi suốt buổi chiều trong xuồng máy với một người tình tỉnh lẻ. Trong khi gã dân Nữu Ước cuống quýt đi tìm cô trong Câu lạc bộ. Cô nói với người tình tỉnh lẻ rằng cô phát ngán vị khách của cô và hai ngày sau gã đi mất. Người ta gặp cô với gã ở nhà ga và lại nghe đồn rằng trông gã đến là thê thảm.

Mùa hạ kết thúc trên nền nhạc này. Dexter hai mươi bốn tuổi và anh thấy mình gia tăng dần về địa vị để có thể làm những gì mình ao ước. Anh gia nhập hai Câu lạc bộ trong thành phố và sống ở một trong hai. Dù anh tuyệt nhiên không phải là thành phần của hội kỵ binh đơn độc trong các Câu lạc bộ này, nhưng anh vẫn sắp xếp để tay trong tay ở các buổi khiêu vũ nơi mà Judy Jones thích xuất hiện. Anh có thể giao thiệp với xã hội nhiều chừng nào anh thích _ giờ đây anh là một thanh niên có tư cách và tỏ ra bình dân với những ông bố dưới phố. Anh thừa nhận lòng ngưỡng mộ đối với Judy Jones đã phần nào làm cô lập địa vị của anh. Nhưng anh không hào hứng với xã hội và có phần khinh bỉ những gã đi khiêu vũ cứ dính sát với thùng rượu trong các đám tiệc ngày thứ ba hay thứ bảy và những gã đến để lấp chỗ trống các bữa tiệc tối với các đôi tân hôn trẻ trung. Anh đã đùa giỡn với ý nghỉ đi miền Đông lên Nữu Ước. Anh muốn đưa Judy theo. Không có sự tỉnh ngộ nào đối với cái thế giới mà trong đó cô đã lớn lên có thể chữa lành được ảo tưởng của anh cũng như tính cách đam mê dục vọng của cô.

Hãy nhớ điều đó _ chỉ với ánh sáng của nó, những gì mà anh làm cho cô mới có thể hiểu được.

Mười tám tháng sau khi anh gặp Judy Jones lần đầu, anh đính hôn với một cô gái khác. Tên nàng là Irene Sheerer và cha nàng là một trong những người vẫn luôn tin tưởng ở Dexter. Irene có mái tóc sáng, dịu dàng và đáng mến, hơi mập và đã có hai người cầu hôn khi Dexter chính thức hỏi cưới cô.

Mùa hạ, mùa thu, mùa đông, mùa xuân, rôi một mùa hạ nữa, một mùa thu nữa _ anh đã dâng đi bao nhiêu trong cuộc sống sôi nổi của mình cho đôi môi không gì hoán cải nổi của Judy Jones. Cô đã đối xử với anh bằng sự quan tâm, lòng can đảm, tính quỷ quái, vẻ lãnh đạm, nổi khinh khi. Cô đã vô số lần tỏ ra đôi chút coi thường và sỉ nhục anh, chuyện có thể xảy ra trong những trường hợp như thế _ như thể để trả thù cho việc đã có lần chăm sóc riêng anh. Cô đã ra hiệu với anh và anh đã thường xuyên đáp ứng bằng nỗi cay đắng và đôi mắt khép hờ hững. Cô đưa anh vào hạnh phúc đắm say và nổi đau tinh thần không chịu đựng nổi. Cô làm anh khó chịu không kể xiết và không một chút lo âu nào. Cô lăng mạ anh và cưỡi cổ anh, cô nhạo báng sự quan tâm của anh đối với cô ngược với sự quan tâm của anh trong công việc. Cô đã làm đủ điều với anh ngoại trừ phê phán anh _ việc này cô không làm_ hình như chỉ với anh thôi vì nó có thể làm hỏng mất vẻ lãnh đạm bề ngoài mà cô biểu lộ và cảm thấy một cách thành thật với anh.

Khi mùa thu đến rồi lại đi, anh chợt nghĩ rằng anh không thể có Judy Jones. Anh phải ghim chắc điều này vào trong óc nhưng sau cùng anh lại tự thuyết phục mình. Anh tỉnh giấc giữa đêm khuya và nghiền ngẫm điều này. Anh tự kể ra những lo âu và đau khổ cô gây cho anh, anh liệt kê những khuyết điểm ngời sáng của cô với tư cách người vợ. Rồi anh tự nhủ lòng rằng anh yêu cô và giây lát sau, anh lại lăn ra ngủ. Trong suốt một tuần, trừ khi anh tưởng tượng ra giọng nói khàn đục của cô trong điện thoại hay đôi mắt cô đối diện anh trong bữa ăn trưa. Còn thì anh làm việc tối tăm mặt mũi rồi đến đêm anh đi lại văn phòng và phác họa những năm tháng đời mình.

Hết một tuần anh đi dự một buổi khiêu vũ. Anh ngồi một giờ với Irene Sheerer và nói về sách vở cùng âm nhạc. Cả hai anh đều biết rất ít. Nhưng giờ anh đang bắt đầu làm chủ thời gian của mình và có một quan niệm hơi tự phụ là anh chàng Dexter trẻ trung và đã thành công vang dội cần phải biết nhiều hơn về những điều như thế. Độ ấy vào tháng mười khi anh hai mươi lăm tuổi. Tháng giêng Dexter và Irene đính hôn. Sự kiện này được công bố vào tháng sáu và họ kết hôn ba tháng sau đó.

Mùa đông ở Minnesota kéo dài như vô tận và đã gần như tháng năm khi gió đã dịu đi và sau cùng tuyết tan đổ vào hồ Gấu Đen. Lần thứ nhất trong hơn một năm, Dexter hưởng được một chút bình yên trong tâm hồn. Judy Jones đã ở Florida và sau đó ở Hot Springs, ở đâu đó cô đã đính hôn và ở đâu đó cô đã từ hôn. Thoạt đầu, khi Dexter dứt khoát từ bỏ cô, nó làm anh buồn vì người ta vẫn còn gán ghép họ với nhau và hỏi thăm tin tức về cô, nhưng trong bữa ăn tối khi anh bắt đầu được xếp ngồi gần Irene Sheerer, người ta không hỏi anh về cô nữa. Anh đã thôi không còn có ảnh hưởng đối với cô.

Sau cùng tháng năm đến, Dexter bước đi trên đường phố ban đêm khi bóng tối ẩm ướt như đang mưa, tự hỏi rằng còn sớm thế, với quá ít điều đã làm, quá nhiều mê say đã ra khỏi anh. Tháng năm một năm nào trở lại được đánh dấu bằng những điều chua chát của Judy, thói ngỗ ngược không tha thứ được nhưng đã tha thứ _ đó là một trong những thời khắc hiếm hoi khi anh mơ tưởng rằng cô đã trưởng thành để chú ý tới anh. Cái giá của hạnh phúc chỉ đáng một đồng xu cũ nát, anh đã tiêu đi để mua lấy cả khối sầu này, anh biết rằng Irene không gì khác hơn là một bức màn chăng phía sau anh, một bàn tay chuyển động giữa những tách trà lấp lánh, một âm thanh gọi trẻ ... lửa và tình yêu đã hết, ma thuật của những đêm, diệu kỳ của những giờ và mùa thay đổi ... đôi môi mềm ấm, khóe trễ buông lơi xuống môi anh, mang anh lên cả một trời mắt biếc ... Điều ấy sâu thẳm trong anh. Anh quá mạnh mẽ và sống động cho nó để chết một cách dịu dàng.

Giữa tháng năm khi thời tiết thăng bằng trong vài ngày trên chiếc cầu mỏng manh dẫn vào mùa hạ sâu thẳm, anh đi ngủ vào một đêm ở nhà Irene. Lễ đính hôn của họ đã được loan báo một tuần nay _ không ai còn ngạc nhiên về việc ấy. Và đêm nay họ ngồi cùng bên nhau trên trường kỷ ở Câu lạc bộ Đại học nhìn những cặp khiêu vũ suốt một giờ. Nó tạo cho anh cảm giác vững vàng khi đi với nàng _ Nàng bình dân một cách mạnh mẽ đến thế, “ lớn lao” một cách khốc liệt đến thế.

Anh leo những bậc cấp của ngôi nhà bằng đá nâu và bước vào trong.

“ Irene,” anh gọi.

Bà Sheerer từ phòng khách đi ra gặp anh.

“ Dexter”, bà nói, “ Irene nhức đầu đã lên gác rồi. Nó muốn đi với con nhưng mẹ bắt nó đi ngủ”.

“ Không có gì quan trọng, con _”

“ Ồ, không. Nó đi chơi gôn với con cả buổi sáng. Con có thể để yên cho nó một đêm, phải không con, Dexter ?”

Nụ cười của bà thật tử tế. Bà và Dexter rất mến nhau. Anh ngồi nói chuyện một lát rồi chào từ biệt.

Quay lại Câu lạc bộ Đại học, nơi anh vẫn có phòng, anh đứng ở cửa một chốc và ngắm các đôi khiêu vũ. Anh tựa vào thành cửa, gật đầu chào một vài người _ ngáp dài.

“ Chào, anh yêu,”

Giọng nói quen thuộc ở ngay bên cạnh làm anh sửng sốt. Judy Jones vừa rời một người bạn nhảy, băng ngang phòng đến chỗ anh _ Judy Jones, con búp bê bằng sứ mảnh dẻ trong trang phục vàng, vàng kết thành dải ở trên đầu, vàng kết thành hai tua ở gấu váy, và rực rỡ mỏng manh trên gương mặt cô hình như nổ bùng ra khi cô cười với anh. Một cơn gió ấm áp và nhẹ nhàng thổi suốt qua phòng. Hai tay anh đút trong túi áo khoác run rẩy xiết chặt lại và một nỗi vui đột ngột tràn lên trong lòng.

“Em trở lại khi nào vậy?” anh vô tình buộc miệng hỏi.

“Đến đây, em sẽ kể anh nghe”.

Cô quay người và anh đi theo cô. Cô đã đi xa và anh đến khóc được vì kinh ngạc khi thấy cô trở về. Cô đã đi qua những phố phường quyến rũ, dự những buổi hòa nhạc khiêu khích. Tất cà những điều bí mật đã xảy ra, tất cả những hy vọng mới mẻ và chóng vánh đã theo cô đi xa, giờ lại cùng cô quay về.

Cô quay vào lối cửa.

“Anh có xe đây không? Nếu không, em có”.

“Anh có chiếc coupé”. (Xe hai chỗ ngồi)

Cô vào xe cùng với tiếng sột xoạt của vàng son.

Anh sập cửa. Cô đã bước vào bao nhiêu chiếc xe _ chiếc này _ chiếc kia _ lưng tựa vào ghế nệm bọc da, như thế, khuỷu tay tì trên cửa _ chờ đợi. Cô hẳn đã bị vấy bẩn từ lâu vì cái gì đó bôi bẩn con người cô _ ngoại trừ chính cô _ nhưng đây là điều thổ lộ của riêng cô.

Anh phải nỗ lực mới buộc được mình mở máy và lùi xe ra đường. Không có gì, anh phải nhớ thế. Cô đã làm việc này trước đó và anh đã bỏ cô lại phía sau, như anh vượt qua một chi tiết tệ hại trong sổ sách của mình.

Anh lái xe chầm chậm xuống phố và mãi mơ tưởng bâng khuâng, lơ đãng băng qua những phố xá vắng vẻ ở khu thương mại, đông đặc những người ở đây nơi rạp hát đang nhả ra từng lũ người hay ở kia nơi những chàng trẻ trung đã no say hay hung hăng đi lang thang trước phòng chơi bi a. Tiếng ly cốc lanh canh, tiếng vỗ tay trong các quầy rượu, những tu viện với cửa kính sáng bóng và ánh đèn vàng ủ dột.

Cô nhìn anh thật gần và yên lặng cũng đang bối rối, song trong tình thế gay cấn này, anh cũng không tìm được lời nào, dù là vô tình, có thể làm ô uế giây phút thiêng liêng ấy. Rồi thuận đà quay đi, anh bắt đầu chạy chữ chi ngược về câu lạc bộ Đại học.

“Anh không thấy em sao?” cô bỗng hỏi.

“Mọi người đều không thấy em”.

Anh tự hỏi cô có biết Irene Sheerer không. Cô chỉ vừa trở lại có một ngày _ cô vắng mặt cùng lúc với việc anh đính hôn.

“Hay thật!” Judy cười buồn _ không một chút u sầu. Cô nhìn anh dò hỏi. Anh nhìn chằm chằm vào thanh chắn xe.

“Anh đẹp trai hơn mọi ngày, cô nói với vẻ nghĩ ngợi. “Dexter, anh có đôi mắt đáng nhớ nhất trên đời”.

Anh có thể cười vì câu nói này, nhưng anh không cười. Đó là cách nói của sinh viên năm thứ hai, song nó làm anh đau nhói.

“Em quá mệt vì mọi chuyện, anh yêu”. Cô gọi mọi người đều là anh yêu, ban phát sự ngọt ngào bằng cái tình bằng hữu vô tâm, tư vị. “Em muốn anh lấy em”.

Sự thẳng thấn làm anh hoảng. Giờ là lúc anh phải nói với cô rằng anh sắp kết hôn với một cô gái khác nhưng anh không nói được. Anh có thể thề thốt một cách dễ dàng rằng anh chưa bao giờ yêu cô gái ấy.

“Em nghĩ chúng ta nên đi cùng với nhau”, cô nói tiếp với cùng một giọng, “trừ khi có lẽ anh đã quên em và đi yêu một cô gái khác rồi”.

Sự tin tưởng của cô hiển nhiên là vững chắc. Thật ra cô đã nói rằng một điều như thế không thể nào tin được, rằng nếu đó là sự thật, thì anh đã chỉ lầm lẫn một cách trẻ con _ và có lẽ nhằm phô trương là hơn. Cô sẽ tha thứ cho anh vì đó không phải là vấn đề của thời khắc nào mà là chuyện chỉ cần gạt nhẹ sang bên.

“Dĩ nhiên là anh không bao giờ có thể yêu ai ngoại trừ em”, cô nói tiếp, “em thích lối yêu đương của anh. Ôi, Dexter, anh đã quên năm ngoái rồi sao?”

“Không, anh không quên”.

“Em cũng không quên”.

Cô cảm động một cách thành thật hay cô bị cái bản tính ưa đóng kịch của mình cuốn đi?

“Em mong là chúng ta lại có thể như trước”, cô nói, và anh tự buộc mình trả lời.

“Anh không nghĩ như thế”.

“Em giả sử là không… Em nghe nói anh đang tấn công Irene Sheere dữ dội lắm mà”.

Cái tên này không hề được nhấn mạnh một cách mơ hồ song Dexter bỗng thấy ngượng ngùng.

“Ôi, đưa em về nhà”, Judy đột ngột kêu lên. “Em không muốn trở lại với đám khiêu vũ ngốc nghếch ấy nữa _ với lũ trẻ con ấy mà”.

Thế rồi, trong khi anh quay ngoặt lên con đường đưa về nhà, Judy bắt đầu khóc lặng lẽ với chính mình. Anh chưa bao giờ thấy cô khóc trước đó.

Phố đêm đã lên đèn, những khu nhà sang trọng ẩn hiện quanh họ. Anh dừng xe trước toà nhà trắng vĩ đại của Mortimer Jones, mơ màng, tráng lệ, đẫm trong ánh trăng diễm ảo. Vẻ vững chải của nó làm anh kinh ngạc, Những bức tường chắc chắn, khung xà thép, chiều rộng, hàng cột và vẻ huy hoàng của ngôi nhà gợi lên sự tương phản với vẻ đẹp thanh xuân bên cạnh anh. Cái mạnh mẽ của nó điểm xuyết cho vẻ mảnh mai của cô-- như thể để chứng tỏ rằng một cánh bướm phất phơ cũng tạo thành ngọn gió.

Anh ngồi thật lặng lẽ, thần kinh rung động mãnh liệt, sợ rằng nếu anh cử động, cô sẽ rơi ngay vào lòng anh. Hai dòng nước mắt lăn tròn trên gương mặt đẫm ướt của cô, rồi run rẩy trên môi.

“Em đẹp hơn bất kỳ ai”, giọng cô vỡ ra, “tại sao em không thể hạnh phúc?” Đôi mắt cô đẫm lệ làm tan nát trái tim kiên quyết của anh. Khoé môi cô từ từ trễ xuống với vẻ u buồn khôn tả”, “Em muốn lấy anh nếu như anh cần có em, Dexter. Em những tưởng anh cho rằng em không xứng đáng, nhưng em đẹp như thế là để cho anh, Dexter”.

Hàng triệu câu giận dữ, kiêu ngạo, đam mê, thù hận, dịu dàng, vật lộn trên môi anh. Rồi một đợt sóng lòng tràn qua người anh, cuốn theo những cặn kết của khôn ngoan, của ước lệ, của nghi ngờ, của danh dự. Đây là cô gái của anh, là người đang nói, của riêng anh, vẻ đẹp của anh, lòng kiêu hãnh của anh.

“Anh không vào sao?” Anh nghe cô hít vào một hơi thở gấp.

Chờ đợi.

“Được rồi”. Giọng anh run lên, “Anh sẽ vào”.

Thật lạ lùng không phải khi nó đã chấm dứt cũng không phải một thời gian dài sau đó, anh mới thấy ân hận về cái đêm hôm ấy. Nhìn lại từ khoảng cách mười năm, ánh lửa chập chờn của Judy với anh kéo dài đúng một tháng hình như không mấy quan trọng. Cũng không thành vấn đề khi mà vì sự mềm yếu của mình, anh đã buông tha cho nỗi đau sâu đậm hơn ở hồi kết cuộc, gây buồn phiền nghiêm trọng cho Irene Sheerer và cha mẹ Irene, những người đã cưu mang anh. Không gì minh hoạ trọn vẹn được nỗi đau đớn của Irene, nỗi đau này đã in sâu vào hồn anh.

Dexter thấy nguội lạnh tận đáy lòng. Thái độ của dân thành phố về hành động của anh là không quan trọng, không phải vì anh sắp sửa rời nơi chốn ấy mà vì bất kỳ thái độ ngoài mặt nào trong tình thế này đều có vẻ là giả tạo. Anh đã hoàn toàn dửng dưng với dư luận. Cũng không, khi anh thấy rằng điều đó là vô ích, rằng anh không có trong mình khả năng làm cảm động một cách cần thiết hay khả năng để giữ lấy Judy Jones, anh không mang mặc cảm tội lỗi nào đối với cô. Anh yêu cô và sẽ còn yêu cô đến tận cuối đời _ nhưng anh không thể có cô. Do vậy, anh gậm nhấm nỗi đau sâu đậm này, nỗi đau chỉ dành riêng cho thời trai trẻ, cũng như anh đã thưởng thức trong một thoáng qua niềm hạnh phúc tuyệt vời kia.

Ngay cả đến lời nói dối cuối cùng về lý do mà Judy nại ra để cắt đứt việc hứa hôn là cô không muốn lấy mất anh trong tay Judy, người mà không cần gì cả _ cũng không làm cho anh tức giận. Anh đã không còn bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi ý kiến hay đùa cợt….

Anh đi về miền Đông vào tháng Hai với ý định bán các cửa hiệu giặt ủi và định cư ở Nữu Ước _ nhưng chiến tranh đã vào nước Mỹ trong tháng Ba làm thay đổi kế hoạch của anh. Anh quay về miền Tây, trao quyền điều hành công việc cho người hùn vốn và vào trường huấn luyện hạ sĩ quan cuối tháng Tư. Anh là một trong hàng ngàn chàng trai trẻ chào đón chiến tranh với cảm giác được giải thoát, chào mừng sự giải thoát khỏi tâm trạng rối bời như mớ bòng bong.

Và câu chuyện này không phải là lời tự thuật của anh, hãy nhớ thế, mặc dù các sự kiện lượn lờ vào trong câu chuyện không liên quan đến những giấc mơ của thời trẻ, đến đây hầu như chúng ta đã kể xong về phần chúng và cả về phần anh.. Chỉ còn mỗi một biến cố cần được kể lại ở đây, nó xảy ra bảy năm về sau.

Chuyện diễn ra ở Nữu Ước, nơi anh đã rất thành công, thành công đến nỗi không một rào cản nào vượt quá sức anh. Anh đã ba mươi hai tuổi và ngoại trừ một chuyến bay ngay sau chiến tranh, còn thì anh không ở miền Tây suốt trong bảy năm. Một người tên Devlin ở Detroit đến văn phòng gặp anh trong việc kinh doanh và thế là biến cố này xảy ra và khép lại, phải nói thế, khía cạnh đặc biệt ấy của cuộc đời anh.

“Thế ra ông ở Trung Tây”, ông Devlin nói bằng vẻ tò mò lơ đễnh. Thật buồn cười, tôi tưởng những người như ông phải sinh ra và lớn lên ở Wall Street. Ông biết đấ _ vợ một trong những người bạn thân nhất của tôi ở Detroit cũng xuất thân từ thành phố quê ông. Tôi là rể phụ trong đám cưới ấy”.

Dexter chờ đợi mà không hiểu chuyện gì sắp xảy ra.

“Judy Simms”. Devlin nói một cách lơ đãng, “cô ấy có thời là Judy Jones”.

“Phải, tôi biết cô ấy”. Một sự nóng nảy trầm uất lan khắp người anh. Tất nhiên anh có nghe nói cô đã đi lấy chồng _ và có lẽ một cách cố tình, anh không muốn nghe thêm gì nữa.

“Cô ấy đẹp dễ sợ”. Devlin ngẩm nghĩ một cách vô nghĩa. “Tôi lấy làm tiếc cho nàng”.

Có cái gì như là nhạy cảm, mẫn tiệp trong lòng Dexter ngay lập tức.

“À, Lud Simms sắp tiêu tùng rồi. Tôi không muốn nói y ngược đãi nàng, nhưng y chỉ nhậu nhẹt rồi rong chơi _ _”

“Cô ấy không đi theo sao?”

“Không. Chỉ ở nhà với lũ con nàng”.

“Ồ”.

“Với y thì nàng là bà lão rồi”, Devlin nói.

“Bà lão !” Dexter kêu lên, “Sao? Ông bạn. Nàng mới hai bảy tuổi mà”.

Anh nẩy ra một ý dữ dội là nhảy ngay xuống phố và đáp xe lửa đi Detroit. Anh run rẩy đứng dậy.

“Tôi đoán chừng ông bạn”, Devlin nhanh nhẹn xin lỗi, “Tôi không nhận ra _”

“Không. Tôi không bận”, Dexter nói, giọng lại vững vàng. “Tôi không bận chút nào cà. Có phải ông nói nàng _ hai mươi bảy tuổi ? Không, tôi nói nàng hai bảy tuổi”.

“Phải, ông nói thế”. Devlin đồng ý một cách khô khan.

“Thế thì nói tiếp đi. Cứ tiếp đi”.

“Ông muốn nói gì?”

“Về Judy Jones”.

Devlin nhìn anh vô vọng.

“Nào, là tôi đã kể hết cho ông nghe rồi. Y đối xử với nàng như quỷ dữ. Ồ, không. Họ định ly dị hay gì gì đó. Khi nào y nhẫn tâm thái quá, nàng sẽ bỏ đi. Thật ra, tôi vẫn có ý nghĩ rằng, nàng vẫn yêu thương y. Nàng là một cô gái xinh đẹp khi mới đến Detroit”.

“Một cô gái xinh đẹp !” Câu nói làm Dexter muốn bật cười.

“Không phải nàng là _ một cô gái xinh đẹp, gì nữa không?”

“À, nàng hoàn hảo”.

“Nhìn đây”. Dexter nói, đột ngột ngồi xuống. “Tôi không hiểu. Ông nói nàng là ‘cô gái xinh đẹp’ và giờ ông lại nói ‘nàng hoàn hảo’. Tôi không hiểu ông muốn nói gì _ Judy Jones không phải là một cô gái xinh đẹp gì sất. Nàng là một nhan sắc vĩ đại. Vì sao ư? Tôi biết nàng. Tôi biết nàng. Nàng là _ “

Devlin cười vui vẻ.

“Tôi đâu có kiếm cớ cãi nhau”. Ông ta nói, “Tôi nghĩ rằng, Judy là cô gái xinh xắn và tôi thích nàng. Tôi không hiểu làm thế nào mà một người như Lud Simms lại yêu nàng mê mệt, nhưng y đã yêu”. Rồi ông thêm, “hầu hết các bà đều thích nàng”.

Dexter nhìn sát vào mặt Devlin, hung hăng nghĩ rằng hắn phải có lý do cho việc này, một sự vô cảm hay một ý đồ hiểm độc nào đó ở người đàn ông này.

“Nhiều người đàn bà cũng tàn phai y như thế”, Devlin bẻ bão tay, “ông hẳn phải thấy nó xảy ra. Có lẽ tôi đã quên mất nàng xinh đẹp đến thế nào trong lễ cưới. Ông biết đó. Tôi đã gặp nàng quá nhiều lần từ dạo ấy. Nàng có đôi mắt đẹp”.

Cả một cõi trần gian nặng nề đè xuống Dexter. Lần thứ nhất trong đời anh thấy mình như vẫn đang say. Anh biết mình đang lớn tiếng cười những điều Devlin vừa nói, nhưng anh không biết đó là cái gì, hoặc vì sao lại đáng cười. Khi Devlin đã đi rồi, anh nằm dài trên trường kỷ nhìn ra ngoài cửa sổ đến chân trời Nữu Ước nơi mà vầng dương đang chìm vào vùng bóng tối đáng yêu nhuộm mờ những màu vàng và hồng nhạt.

Anh đã nghĩ rằng không còn gì để mất, sau rốt anh đã không bị tổn thương _ nhưng anh biết anh vừa mất một cái gì khác nữa, cũng chắc chắn như thể anh đã lấy Judy Jones và chứng kiến nhan sắc nàng tàn phai trước mắt anh.

Giấc mơ đã kết thúc. Có một cái gì đã bị tước đi khỏi người anh. Trong cơn hoảng loạn, anh ấn lòng bàn tay vào mắt và cố gợi nhớ lại bức tranh về những làn nước vỗ về ở Sherry Island và hàng hiên đẫm ánh trăng, cây dù trên sân gôn, mặt trời khô ráo và màu tóc vàng trên cổ nàng rủ xuống. Và môi nàng mềm ấm cho nụ hôn anh và mắt nàng than vãn những u sầu và nàng tươi mát như nhung lụa mới trong buổi tinh sương. Vì sao, những điều ấy không còn trên trần thế nữa ! Chúng đã hiện diện và chúng không còn hiện diện nữa.

Lần đầu tiên trong bấy nhiêu năm, nước mắt chảy dòng dòng trên mặt anh. Nhưng giờ đây chúng tuôn chảy cho riêng anh. Anh không để tâm đến mắt, môi và đôi tay đang cử động. Anh muốn lưu tâm nhưng không thể. Vì anh đã đi xa và không bao giờ trở lại nữa. Cánh cổng đã đóng, vầng ô đã lặn và không còn nhan sắc nào nữa nhưng vẻ đẹp của ánh thép biếc là còn tồn tại mãi với thời gian. Cả nỗi u hoài trĩu nặng trong anh cũng bỏ lại sau lưng trong xứ sở của ảo mộng, của tuổi trẻ vàng son, của cuộc đời phong phú, nơi mà những giấc mơ mùa đông của anh đã nẩy ra mầm sống.

“Xưa kia, “ anh nói, “xưa kia có một cái gì ở trong tôi nhưng giờ đây điều ấy đã xa rồi. Giờ đây điều ấy đã xa rồi, điều ấy đã xa rồi. Tôi không thể khóc. Tôi không để tâm nữa. Điều ấy sẽ không bao giờ trở lại nữa.

HẾT